Stefanos Loukopoulos | Director & Co-Founder
Interview given to Good Move Initiatives
-Localwatch: ένα νέο καινοτόμο εγχείρημα. Πρόκειται για μία συνέχεια του Vouliwatch σε πιο τοπικό επίπεδο ;
Πρόκειται για ένα έργο που έχει χρηματοδοτηθεί από το Active Citizens’ Fund που τρέχει το Ίδρυμα Μποδοσάκη στην Ελλάδα. Είναι ένα project που το είχαμε σκεφτεί εδώ και πολλά χρόνια. Θεωρήσαμε πως πιο εύκολα θα μπορούσαμε να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο στις αρχές της ανοιχτής διακυβέρνησης και της συμμετοχής εφόσον το έργο εστιάζει σε τοπικές πολιτικές που επηρεάζουν πιο άμεσα την καθημερινότητα του πολίτη.
Είναι εμπνευσμένο σε μεγάλο βαθμό από το Vouliwatch, δεδομένου πως και αυτό χρησιμοποιεί ψηφιακά εργαλεία για να ενισχύσει την επικοινωνία ανάμεσα σε πολίτες και πολιτικούς, αλλά η διαφορά του έγκειται στο ότι το Localwatch εστιάζει αποκλειστικά στο active citizenship (του ενεργού πολίτη και της συμμετοχής του στα κοινά) και λιγότερο έως ελάχιστα σε εποπτικό ρόλο.
Επίσης, είναι πιο άμεσο και ασχολείται με πράγματα που αφορούν την καθημερινότητα του πολίτη, παρά τη μεγάλη εικόνα.
Θεωρούμε πως αυτό είναι το πιο σημαντικό. Να ενισχύσει τη δημοκρατία. Αυτό το πετυχαίνουμε σε μεγάλο βαθμό και μέσω αυτών των εργαλείων εκπαιδεύοντας τους πολίτες.
-Ποιος είναι ο μηχανισμός του Localwatch, πώς συμμετέχει ο πολίτης στην πλατφόρμα ;
Για να σχεδιαστεί η πλατφόρμα αλλά και μεμονωμένα τα εργαλεία της, ακολουθήσαμε μια καινοτόμα και πρωτότυπη διαδικασία συμμετοχικού σχεδιασμού. Κάναμε μια σειρά από συμμετοχικά εργαστήρια στους 4 Δήμους πιλότους για τους οποίους φτιάξαμε την πλατφόρμα – τη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, την Πάτρα και Αθήνα. Σε αυτά τα εργαστήρια που συμμετείχαν από απλοί πολίτες, μέχρι μέλη του δημοτικού συμβουλίου, οργανώσεις πολιτών, ΜΚΟ κτλ και σχεδιάσαμε τα επιμέρους μέρη της πλατφόρμας βασιζόμενοι στο feedback και τις ανάγκες που εντόπισαν οι πολίτες.
Επομένως, το Localwatch στήθηκε σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες των 4 μεγάλων Δήμων. Τα ψηφιακά εργαλεία σε μεγάλο βαθμό αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες των πολιτών.
Η διαδικασία είναι αρκετά απλή. Μπορεί ο καθένας να κάνει μια εγγραφή στην αντίστοιχη πλατφόρμα του κάθε Δήμου. Γράφεσαι και το σύστημα προσπαθεί να σε μάθει ως προς τα ενδιαφέροντα σου και ποιοι πολιτικοί τομείς σε ενδιαφέρουν. Ο χρήστης επιλέγει τους τομείς της πολιτικής που τον ενδιαφέρουν και επιλέγοντας τους, το περιεχόμενο της πλατφόρμας γίνεται personalized.
Κάθε φορά λοιπόν που θα γίνεται μια δράση στην πλατφόρμα π.χ. πολιτική πρόταση, κοινοτική δράση, αν αυτή η πρόταση αφορά μία από τις θεματικές που σε ενδιαφέρουν, λαμβάνεις ειδοποίηση πως αναρτήθηκε μια πρόταση ώστε να συμμετάσχεις κι εσύ.
Η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να αξιολογούν το έργο του Δήμου, κάτι που είναι εξαιρετικά χρήσιμο...
-Ποιο είναι το όραμα που σας κινητοποίησε στην ίδρυση του Localwatch ; Ποιος είναι ο κύριος στόχος ;
Η συμμετοχική δημοκρατία. Ως οργάνωση, ένας από τους στόχους μας είναι να ενισχύσουμε τις αρχές της συμμετοχικής δημοκρατίας, της ανοιχτής διακυβέρνησης και να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο στο να είναι πιο ανοιχτός στη συμμετοχή στα κοινά –πέρα από την ψήφο κάθε 4 χρόνια και τη διαμαρτυρία.
Υπάρχει μια τάση «αυταρχικοποίησης» της πολιτικής και της κοινωνίας. Ο κόσμος απομακρύνεται από τις βασικές έννοιες της δημοκρατίας και αυτό διαφαίνεται από την άνοδο ακροδεξιών κομμάτων ανά την υφήλιο, τα πολύ χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές και από το γεγονός πως κύρια ζητήματα στο κράτος δικαίου δεν ενδιαφέρουν ένα μεγάλο κομμάτι των πολιτών, τουλάχιστον όχι όσο θα έπρεπε…
Για να υπάρχει εύρυθμη δημοκρατία, χρειάζεται να υπάρχουν ενεργοί πολίτες. Για να υπάρχουν ενεργοί πολίτες, πρέπει να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα/πληροφορίες καθώς και τα κατάλληλα εργαλεία για να ασκήσουν τα δικαιώματα τους.
-Έχει προηγηθεί κάποια παρόμοια δράση στην Ελλάδα και ποια είναι η εικόνα στο εξωτερικό, υπάρχουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες ;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια τάση σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης να υιοθετηθούν νέα ψηφιακά εργαλεία με στόχο την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά. Στην ουσία, ξεκινάει μια δημοκρατική επανάσταση από την τοπική αυτοδιοίκηση ως αρχή για μελλοντικά εγχειρήματα δημοκρατίας.
Υπάρχουν παραδείγματα με τους συμμετοχικούς προϋπολογισμούς, τα κοινοτικά συμβούλια, με πρωταγωνιστή τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ύστερα, αναπτύχθηκαν ψηφιακά εργαλεία ανάδειξης προβλημάτων και συμμετοχικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων.
Ιδανικά, θέλουμε να συνάψουμε συμφωνίες με τους Δήμους για να την τρέξουν μόνοι τους την πλατφόρμα, εναλλακτικά έχουμε τη δυνατότητα να τη διαχειριζόμαστε . Αυτή τη στιγμή, ο Δήμος της Αθήνας είναι ανοιχτός στο να εντάξει στη στρατηγική του το Localwatch, κάτι το οποίο πιστοποιείται από το γεγονός ότι πρόσφατα υπέβαλλε αίτηση στο Open Government Partnership Local στην οποία αναφέρει την πρόθεση του να συνεργαστεί με το Localwatch.
-Ποιες είναι οι προκλήσεις αυτής της πλατφόρμας, θεωρείς πως ελλοχεύουν κάποιοι κίνδυνοι ;
Η μεγαλύτερη πρόκληση έχει να κάνει με την πολιτική κουλτούρα που χαρακτηρίζει το πολιτικό προσωπικό της χώρας συμπεριλαμβανομένων των Δημάρχων. Πρόκειται για μια κουλτούρα που θεωρώ πως είναι αρκετά πίσω σε θέματα διαφάνειας, ανοιχτής διακυβέρνησης και συμμετοχής πολιτών.
Δυστυχώς, δεν έχει εδραιωθεί η κουλτούρα διαφάνειας και ανοιχτότητας ακόμα στο δημόσιο, και φαίνεται ότι οι δημόσιες αρχές δεσμεύονται για περισσότερη διαφάνεια και λογοδοσία μόνο για επικοινωνιακούς λόγους. Στην ουσία όμως δεν έχει ριζώσει ακόμη η έννοια της ανοιχτής διακυβέρνησης στην χώρα μας.
Δεύτερον, πρόκληση είναι να πείσουμε και τους πολίτες. Εκεί χρειαζόμαστε 2-3 Δήμους ναυαρχίδες για να θέσουν το παράδειγμα και μετά νομίζω θα ακολουθήσει ένα domino.
-Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι για να το υιοθετήσουν οι Δήμοι την πλατφόρμα της Localwatch ;
Ο βασικός λόγος έχει να κάνει με το κατά πόσο ο Δήμος θέλει να θεωρείται και να είναι στην πράξη ένας Δήμος ανοιχτός στους πολίτες που συμβαδίζει με τις πολιτικές τάσεις της εποχής μας. Ακόμα, αν ο Δήμος αγκαλιάσει κάτι τέτοιο, θα κατανοεί καλύτερα τις ανάγκες των πολιτών και τα μέλη του θα είναι πιο αποτελεσματικά και γιατί όχι αρεστά στους πολίτες.
-Ποια είναι η τάξη μεγέθους οικονομικά για ένα τέτοιο εγχείρημα ;
Ακολουθούμε ένα μοντέλο όπου ουσιαστικά στόχος είναι να χρηματοδοτούν οι Δήμοι την πλατφόρμα τους. Εφόσον θέλουν την πλατφόρμα, τους δίνουμε το concept, υλοποιούμε την πλατφόρμα και υπάρχει μια ετήσια συνδρομή που αφορά το hosting, troubleshooting και τη διαχείριση. Άρα, στην ουσία το πλάνο είναι το project να αυτοχρηματοδοτείται...
-Τέλος, ποια είναι τα σχέδια σας για το άμεσο μέλλον ;
Τα επόμενα βήματα είναι να οργώσουμε τους Δήμους της Ελλάδας ξεκινώντας από τους Δήμους της Αττικής. Πλέον θέλουμε να το εντατικοποιήσουμε γιατί στόχος μας είναι το Localwatch να γίνει ένα εργαλείο που θα το χρησιμοποιούν οι περισσότεροι Δήμοι της χώρας μας.
Ευχαριστούμε πολύ.